Ibrahim A. Anli

Hizmet Hareketi, içinden çıktığı toplumun devletçi - milliyetçi kodlarından kuşkusuz etkilendi ve bu son derece anlaşılır bir durum. Hareket belli bir dönem kendini topluma rahat ifade edebilmek için  mesajını bu kodlar üzerinden iletti, ki bunda da temelde sorun yok. Ne var ki artık geri dönülmez biçimde dünyaya açılmış olan Hareket'in Türk-İslam sentezi olarak bilinen bu politik kültürün etkilerinden tamamen arınıp evrensel bir İslam yorumuna açılma vakti çoktan gelmiş bulunuyor. Türkiye Cumhuriyeti'nin muhafazakar-dindar vatandaşlarına yönelik politikaları birkaç dönemde incelenebilir. Bunlardan birincisi, 1923 - 1950 yılları arasındaki sindirme dönemidir. Bu dönem, dindarlar için İhsan Yılmaz'ın çalışmalarında etraflıca tarif ettiği makbul vatandaşlığa kabul edilmeden önceki acı bir bekleme salonudur. Herkesin malumu olduğu üzere, söz konusu dönemde dinin kamusal alandaki tüm görünürlüğü ortadan kaldırıldığı gibi dindarlık da alabildiğine tahammülsüz bir biçimde bastırı

Ermeni'ydi. Bir bahar günü abisiyle dere kenarında oynamak için ayrıldığı evine döndüklerinde bütün aileleri katledilmişti. Varlıklı bir hanenin mutlu çocukları olarak gitmiş, her şeylerini yitirmiş iki yetim olarak dönmüşlerdi. Zorlu bir yolculuğun ardından vardıkları Suriye sınırında takatleri tükenmiş ve son bir ümitle bir Müslüman aileye sığınmışlardı. Hemen isimleri ve dinleri değiştirildi. Ermenilik'ten "kılıç artığı" olmaya "terfi" etmişlerdi. Ömrünün sonlarına geldiğinde artık bambaşka bir hayati vardi. Bir Müslümanla evlenmiş; çocukları, torunları olmuştu. Anadolu'ya zoraki gelin olarak dağılan birçok emsali gibi hikayesini yerin yedi kat dibine gömmüş, ağıtlarını bile gizli yakmıştı.  Gel gelelim insan yaşlandıkça çocuklaşır derler. İçinde hala dere kenarında oynamaya gitmek isteyen bir kız çocuğu vardı. Günler, haftalar geçtikçe bu hayali zapt etmek daha da zorlaşıyordu. Köyünü ziyaret etmek istiyordu. Gelin gittiği ailede adeta hikay